Lễ Kathina là ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa của người Khmer nhằm cầu mong sức khỏe, bình an và những điều may mắn tốt lành cho cuộc sống. Ở thời điểm diễn ra lễ Kathina, khắp các phum sóc, chùa chiền đều tràn ngập màu sắc với những lễ vật truyền thống, những cây hoa, cây cảnh trong đoàn rước. Hòa cùng vào đó là không khí rộn ràng của dòng người nhộn nhịp và những giai điệu vui tươi từ nhạc cụ truyền thống. Tất cả góp phần tạo lên một lễ hội đa sắc màu và mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc của đồng bào Khmer Nam Bộ nói chung và đồng bào Khmer Sóc Trăng nói riêng.
Thời điểm đồng bào Khmer tổ chức lễ Kathina
Hàng năm, từ ngày 15/9 – 15/10 Âm lịch, đồng bào Khmer Nam Bộ nói chung và đồng bào Khmer Sóc Trăng nói riêng lại rộn ràng tổ chức lễ Kathina. Hay còn gọi là lễ Dâng bông, Dâng y cà sa.
Đồng bào Khmer tổ chức lễ Kathina nhằm cầu cho phum sóc được bình yên. Mỗi gia đình hưởng hạnh phúc, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đây cũng là dịp để đồng bào Khmer thành kính dâng những áo cà sa, các vật dụng dành cho chư tăng.
Thông thường, Lễ Kathina được tổ chức sau 3 tháng an cư kiết hạ. Và trước ngày lễ Ok Om Bok cổ truyền. Theo quy định của Phật giáo Nam tông Khmer. Các chùa sẽ ấn định một ngày cụ thể. Sau đó thông báo cho Phật tử trong phum sóc biết để tiến hành ngày làm lễ Kathina.
Kathina là một lễ truyền thống góp phần tạo nên sự đa dạng trong văn hóa Khmer. Là nét chính thể hiện tâm thức của người Khmer đối với văn hóa dân tộc. Sự sùng kính từ trái tim họ với chùa chiền. Thông qua các hoạt động này giúp con người sống gần gũi và thân thiện, đoàn kết. Sống có trách nhiệm và luôn thương yêu đùm bọc lẫn nhau hơn. Tính cố kết trong cộng đồng càng được gắn chặt hơn.
Lễ Kathina có nhiều nghi thức đặc biệt và lễ nghi thiêng liêng
Tại Sóc Trăng, lễ Kathina được tiến hành với nhiều nghi thức đặc biệt và lễ nghi thiêng liêng. Làm cho ngày lễ Kathina thực sự là một thắng duyên cho cả Phật tử và Chư tăng. Mỗi năm, vào dịp này sẽ có từ 1-3 gia đình trong phum sóc chung nhau tổ chức lễ Kathina. Dù các phum sóc ấn định ngày tổ chức lễ Kathina không giống nhau. Nhưng theo truyền thống, ngày lễ Kathina của đồng bào Khmer thường diễn ra trong 2 ngày.
Ngày thứ nhất, gia đình thỉnh chư tăng đến để tụng kinh. Và cầu an lành cho gia chủ và cư dân phum sóc. Ngày thứ hai được xem là ngày hội đông vui nhất của ngày lễ Kathina. Đồng bào Phật tử sẽ tổ chức một đám rước Kathina quanh phum sóc của mình. Để mọi người được biết và được hưởng chung sự an lành mùa lễ.
Vật phẩm dâng lên trong lễ Kathina
Vật phẩm dâng lên trong lễ Kathina gồm những thứ lễ vật truyền thống. Như áo cà sa, bình bát để sư sãi khất thực, tập viết… Đi kèm đám rước Kathina là đội trống Sa dăm, đội Rô băm. Và hàng trăm cây hoa, cây cảnh được trang trí bằng những sợi dây nhựa lấp lánh theo bước chân của cư dân phum sóc.
Những thiếu nữ được chọn xếp thành hai hàng. Rước hai hàng hoa lấp lánh đi cùng đoàn trước khi về chùa dâng lên sư sãi. Vì có nhiều hoa trong đám rước. Nên ngày lễ Kathina của đồng bào Khmer còn được gọi là ngày lễ Dâng bông.
Muốn được tổ chức lễ Kathina nhiều gia đình phải hợp lực. Và có sự chung tay của các con cháu, anh em trong tộc họ. Thế nhưng, chi phí cao không làm họ thui chột đi tinh thần với văn hóa dân tộc. Vì với họ, chi phí càng cao đồng nghĩa với việc lễ Kathina của gia đình họ, dòng họ được tổ chức chu đáo và thành công.
Vì thế, được tổ chức lễ Kathina là niềm tự hào và nguyện ước của mỗi gia đình người Khmer. Nhằm thỏa niềm ước nguyện của lòng thành kính; lòng sùng đạo của cả gia đình, dòng họ, cộng đồng với chùa chiền. Cũng như gìn giữ văn hóa truyền thống dân tộc.
